Lees deze blog vooral niet

Gisteren stond ik, zoals wel vaker, in de rij bij de kassa van een Utrechtse Albert Heijn. Dit keer was het geen bonusaanbieding of Allerhande die tijdens het wachten mijn aandacht trok, maar de onrust bij kassa 4. Een caissière zat keurig klaar om te ‘bliepen’, maar steeds herhaalde zich het volgende patroon:

1. Een klant legt boodschappen op de band.
2. De caissière wijst naar een A4’tje vlak naast de kassa.
3. De klant geeft een instemmende knik, kijkt dan nogmaals naar het A4’tje en bedenkt zich.
4. De klant maakt een ‘stom van me’ gebaar, pakt de boodschappen van de band en loopt naar een andere kassa.
5. De caissière knikt vriendelijk en haalt haar schouders op.

Ik bekeek dit patroon van een afstandje (in de rij bij kassa 1), en was nu wel erg benieuwd naar de tekst op het A4’tje: “Pinnen niet mogelijk. Excuses voor het ongemak”. Twee simpele zinnen zou je zeggen. Toch zijn ze niet zo simpel als ze lijken en snapte ik de verwarring.

Hoewel ik me besef dat de ‘onrust’ deels veroorzaakt werd doordat sommige klanten überhaupt niet lezen, ben ik ervan overtuigd dat de onschuldige woordkeuze op het A4’tje ook een rol speelde bij de verwarring. De kracht van het woord ‘niet’ moet namelijk niet worden onderschat! Over het gebruik van dit woord zijn al vele boeken geschreven. De algemene gedachte is dat ons onbewuste het woord ‘niet’ niet goed oppikt. Neem bijvoorbeeld ‘die komkommer is groen’ en ‘die komkommer is niet groen’. In het laatste geval zullen je hersenen toch het woord groen invullen, voordat ze het kunnen vervangen door iets anders. Het woord geeft daardoor onduidelijkheid en focus op iets dat je eigenlijk niet wilt.

De oplossing? Formuleer zinnen op een positieve manier! Leg de focus op datgene wat je juist wél wilt. Wil je een gezondere leefstijl aannemen? Vermijd dan gedachten als ‘ik ga niet meer snoepen’, maar zeg tegen jezelf dat je gezonder gaat eten. In het geval van de Albert Heijn had de tekst ‘alleen contante betaling mogelijk’ hoogstwaarschijnlijk minder verwarring opgeleverd.

Conclusie? Denk (en schrijf!) positief en denk goed na voordat je het woordje (niet) gebruikt!